Bang voor boosheid?
Zo ga je zinnig om met woede en frustratie
Afgelopen maand klopte Joost bij me aan. Hij had continu last van frustratie en boosheid. Hij voelde zich verward en werd nog bozer. En reageerde zijn woede af op anderen. Hij wist van zichzelf dat hij een kort lontje heeft. Nu wilde hij echt hulp, want behalve dat hij zelf last had van zijn boosheid, beschadigde het ook zijn relatie met de mensen om hem heen. Tijd voor wat theorie over boosheid en tips om hier goed op te reageren!
De functie van boosheid
Boosheid is een van de basisemoties: blij, bang, verdriet en boos. Boosheid heeft een functie: als je boos bent, merk je dat iemand over jouw grenzen heengaat. Of dat je onrecht wordt aangedaan. Je voelt je machteloos. Het kan zijn dat dat gaat over iets wat al langer geleden is gebeurd. Boosheid geeft je ook vaak de kracht om voor jezelf op te komen. Boosheid geeft je een signaal: doe er iets mee!
Bang voor afwijzing
Maar omgaan met boosheid is voor veel mensen lastig. Ze vinden het moeilijk om zich boos te voelen, laat staan om boosheid goed te uiten. Dat is ook niet zo vreemd, want je boosheid laten merken is een risico: de ander kan jou afwijzen. Als je bang bent voor afwijzing, krop je je woede liever op. Maar… Daarmee gaat het niet weg. Die nare emotie blijft gewoon (onderhuids) aanwezig en vreet vaak energie. Die is alleen niet zichtbaar voor de mensen om je heen. Ook loop je de kans dat je je grenzen niet goed aangeeft, als je boosheid niet (h)erkent bij jezelf. Daar kunnen mensen misbruik van maken door over je heen te lopen. Jij vindt alles toch wel best? Goed omgaan met boosheid is dus heel belangrijk. Het goede nieuws: dat kun je gewoon leren!
Niet zomaar afreageren
Als je je boos afreageert op andere mensen, los je niks op. Die andere persoon kan jóúw boosheid niet zomaar wegnemen. Diegene kan zich zelfs onveilig gaan voelen door jouw woede. Bij mensen bij wie je je vertrouwd voelt, je partner, vrienden of collega’s, durf je je vaak wel te uiten. Je boosheid te laten merken. Toch zet dat ook die relatie onder druk.
Hoe ga je wel verstandig om met deze emotie? Als je dat weet, voel je je niet langer boos maar opgelucht en bevrijd! Het geeft je zicht op nieuwe wegen en mogelijkheden.
Wat doe je als je boos bent?
Allereerst: accepteer je boosheid. Negeer of vermijd je gevoel niet. Het is er niet voor niets en het is ook niet zomaar weg. Wees je bewust van je emotie. Nu voel je je gemotiveerd om er iets aan te doen. Doe dat alleen niet direct, ín al je boosheid!
Daarna: onthoud dat je eerst de lading van die heftige emotie moet verwijderen. Dat kun je doen door je frustratie en woede ‘eruit te gooien’. Dit kan je daarbij helpen:
- Slaan en stompen op een bokszak
- Even lekker schreeuwen (in de auto, in de tuin, op de wc…)
- Heel hard rennen
- Houthakken, grasmaaien, de tuin omspitten
- Meedansen en -zingen op harde muziek
Dus: doe iets intensiefs, waarbij je kunt bewegen en geluid maken. Het kan ook iets artistieks zijn: kleien, tekenen, schilderen… Gooi het er maar uit! Daardoor kom je ook weer tot jezelf.
Even nadenken
Daarna kun je in een meer ontspannen staat nadenken over de oorzaak van je boosheid. Er is blijkbaar een grens bij je bereikt. Door wie? Waarom? Waar was je het echt niet mee eens? Wat gebeurde er bij je? Waarom voelde dit zo heftig? Kan het zijn dat er oude emoties of zelfs trauma meespelen in je reactie? In stilte krijg je de antwoorden meestal vanzelf…
Een volwassen gesprek
Als je voor jezelf hebt geanalyseerd wat er misging en wat je nodig hebt om dit te veranderen, kun je op een volwassen manier in gesprek gaan met de betrokkenen. Je wilt immers echt iets oplossen en de oorzaak van de boosheid wegnemen. Zoek voor dat gesprek een geschikt moment uit (dus niet na een lange werkdag, voor het slapengaan of als je gestoord wordt door kinderen die in en uit lopen).
Als je tijdens het gesprek toch weer boos wordt op de ander, neem daar dan zelf de verantwoordelijkheid voor. Je bent ook maar een mens, dit kan gebeuren. Het is alleen niet de ‘schuld’ van de ander.
Excuses?
Als je door je analyse tot de conclusie komt dat je zelf onredelijk hebt gereageerd – om welke reden dan ook – is het wel zo netjes om je excuses aan te bieden. Dan kun jij die vervelende situatie ook achter je laten. Daarna kun je stilstaan bij de oorzaak van je woede. Ben je overbelast? Maak je je onbewust te veel zorgen? Sta je in de overlevingsstand? Wat speelt er mee?
TIP: Voel na zo’n gesprek even na en evalueer voor jezelf wat er goed ging of wat je de volgende keer anders zou doen. Kun je jezelf vergeven? Kun je de ander vergeven? Kun je de hele situatie loslaten omdat je je boosheid hebt rechtgezet?
Boos of toch verdrietig?
Soms reageer je boos, maar ben je eigenlijk verdrietig. Of je uit verdriet, maar bent eigenlijk boos. Je geuite emotie is dan een secundaire emotie. Wat je niet laat zien maar vanbinnen wel voelt, is je primaire emotie. Dit gebeurt vaak onbewust.
In welke situaties kun je dit nu merken?
- Sommige mensen hebben thuis niet geleerd dat ze boos mochten zijn. Als je boos was, zeiden je vader of moeder gelijk dat je moest stoppen met dat gedrag. Als kind kun je je dan je machteloos voelen en gaan huilen.
- Wanneer je je verdriet niet voelt of niet wil voelen en je altijd maar doorgaat, ben je meer gericht op de buitenwereld in plaats van op je eigen binnenwereld en gevoel. Je kunt dan willen schoppen naar een ander, boos zijn op iedereen, terwijl je eigenlijk zelf heel verdrietig bent.
Er kan dus overlap zijn tussen boosheid en verdriet. Als je je emoties beter bewust leert voelen, kun je ook de juiste emotie uiten. Wanneer je verdriet uit maar eigenlijk boos bent, zullen mensen dat zien als slachtoffergedrag. Wanneer je boosheid uit maar eigenlijk verdrietig bent, zullen mensen je boosheid ook niet serieus nemen. Hoe bewust ben jij van wat je voelt? Of vind je het lastig om het onderscheid tussen je primaire en secundaire emoties te maken?
Zet een hulplijn in
Het is niet makkelijk om je beter te voelen als je worstelt met negatieve emoties. Het is ook niet gek om dan hulp in te schakelen. Ook mijn cliënt Joost kwam door counseling veel beter in zijn vel te zitten. Hij kon daardoor de oorzaak van zijn woede achterhalen. Dit gaf hem veel duidelijkheid en houvast. Hij had zijn emoties beter onder controle. Ook zijn omgeving had veel minder moeite met Joost zijn buien.
Counseling bij woede of verdriet
Wil jij iets doen aan je boosheid en wil je weten of counseling daarbij helpt? Neem vrijblijvend en gratis contact met me op door op deze link te klikken, ik hoor dan graag je vragen!
Gratis spreekuur op dinsdag van 9.00 tot 10.00 uur via 06 23 23 12 93. Of stuur me op dat nummer nu gelijk een Whatsapp-bericht. Tot snel!
